तो साठ वर्षांचा आणि ती केवळ अठरा वर्षांची... त्यांचं प्रेम जमतं. अमिताभ आणि जिया खान यांची प्रमुख भूमिका असलेल्या 'नि:शब्द'ची कथा अशी थोडक्यात सांगता येईल. रामगोपाल वर्मा यांची ही प्रेमकथा प्रेक्षकांनी अजिबातच स्वीकारली नाही. पण सरळमागीर् प्रेमकथांपेक्षा आडवळणाच्या प्रेमकथांचीच अधिक चर्चा होते. कारण अशा प्रेमकथांमध्येच अधिक थ्रिल आणि रंजकता असते. 'नि:शब्द' ही अशी पहिलीच प्रेमकथा नाही. यापूवीर्ही अशा बऱ्याच बोल्ड प्रेमकथा येऊन गेल्या आहेत.
प्रेमशास्त्र : दिग्दर्शक बी. आर. इशारा असं नाव वाचलं की सिनेमा सेन्सेशनल असणार, यात शंकाच नसते. खरंतर या नावाने काहीजण दचकायचे तर काहींच्या अपेक्षा पल्लवित व्हायच्या. या सिनेमात इफ्तेखारची तरुण पत्नी बिंदू देवआनंदकडे आकषिर्त होते. तो इफ्तेखारचा तरुण सेक्रेटरी असतो. त्याच्या तारुण्यावर बिंदू भाळते. खरंतर हा सिनेमा आला तेव्हा देवआनंद खरोखरच तरुण दिसायचा. त्यामुळे तो या भूमिकेसाठी फिट्ट होता. देवआनंदचं मात्र झीनत अमानवर प्रेम असतं. त्या काळाच्या तुलनेत ही थीम खूपच बोल्ड होती, परंतु ती जेव्हा पडद्यावर आली तेव्हा अगदीच पिचपिचीत ठरली.
एक बार फिर : दिग्दर्शक विनोद पांडे म्हटलं म्हणजे एकदम 'कडक' प्रेमकथा! अनैतिकतेला नैतिकतेचा मुलामा द्यावा तो अशा धाडसी दिग्दर्शकानेच. या चित्रपटातली प्रेमकथाही वेगळी आणि हटके होती. सुपरस्टार (सुरेश ओबेरॉय) सतत बिझी राहत असल्याने त्याची पत्नी (दीप्ती नवल) पुरती कंटाळलेली असते. अशावेळी ती एका चित्रकाराकडे (प्रदीप) आकषिर्त होेते. हे नातं नकळतच मर्यादा ओलांडतं. त्या संबंधाने ती विलक्षण सुखावते आणि नवऱ्याला सोडण्याचा निर्णय घेते. पंचवीस वर्षांपूवीर्चं हे कथानक तसं डेंजरसच होतं. नवीन विचारांचा चित्रपट म्हणून 'एक बार फिर'चं खूप कौतुक झालं होतं. रॉक्सीमधल्या मॅटिनीमध्ये त्याची चक्क ज्युबिली झाली होती.
परोमा : अपर्णा सेनचा अत्यंत बोल्ड सिनेमा. एका बंगाली एकत्र कुटुंबातली एक समजूतदार, सुस्वरूप स्त्री परोमा (राखी) आपल्या मुलाच्या मित्राच्या आग्रहास्तव फोटोसेशनसाठी तयार होते. त्यांच्या भेटीगाठी वाढतात. यातूनच त्यांच्यात मैत्री होऊन शरीरसंबंधांपर्यंत त्यांची मजल जाते. हे एकदा तिच्या कुटुंबियांना कळतं आणि ती कोसळते. वीस वर्षांपूवीर्चा प्रेक्षक ही थीम पचवण्याइतका मॅच्युअर्ड झाला नव्हता. (पण याचा अर्थ खऱ्या आयुष्यात असं घडत नाही, असं नाही) या चित्रपटाचं भारतात कौतुक झालं नसलं तरी आंतरराष्ट्रीय महोत्सवात त्याला चांगली लोकप्रियता मिळाली.
दुसरा आदमी : रमेश तलवार प्रेक्षकांना बोल्ड सिनेमाचा धक्का देण्याइतपत कधीच हिम्मतवान नव्हता. तरी त्याने हा प्रयत्न केला. एक विवाहिता (राखी) आपल्या ऑफिसातल्या तरुण सहकाऱ्याची सोबत टिकवून ठेऊ इच्छिते. त्याचा उत्स्फूर्त स्वभाव तिला खूप आवडतो. त्याच्या जवळ जाण्यासाठी ती सतत धडपडत राहते. थीम चांगली असूनही सिनेमात फारशी खुलली नाही. कल्पना कितीही चांगली असली तरी प्रत्यक्षात व्यावसायिक चित्रपट मूळ पदावर येतात. त्याबरहुकूम सिनेमात ऋषी कपूर नीतू सिंगच्या वाट्याला जातो.
लम्हे : यश चोप्रा दिग्दशिर्त या चित्रपटाची थीम खरंच बोल्ड होती. नुकताच वयात आलेला नायक वयाने त्याच्याहून मोठ्या असलेल्या मुलीच्या प्रेमात पडतो. तिला या प्रेमाची कल्पना नसते. ती मात्र तिच्या प्रियकराशीच लग्न करते. पण एका मुलीला जन्म दिल्यानंतर एका अपघातात या जोडप्याचा मृत्यु होतो. या मुलीला नायक वाढवतो. ती मोठी झाल्यानंतर थेट आपल्या आईसारखीच दिसते. ही मुलगी वडलांच्या वयाएवढ्या नायकाच्या प्रेमात पडते. चोप्रांनी किती हळूवारपणे हा गुंता सोडवला होता! कथा खरंच काळाच्या पुढची होती. पण प्रेक्षकांनी दगा दिला. याच चित्रपटाच्या स्पधेर्ला 'फूल और कांटे' मात्र यशस्वी ठरला.
गाइड : विजय आनंदचा हा अस्सल धाडसी चित्रपट. विवाहित रोझीला राजस्थान दाखवताना राजू नावाचा गाइड तिच्या प्रेमात पडतो. त्यांचं प्रेम जुळतं. पण या प्रेमाचा एक वेगळाच रंग प्रेक्षकांना दिसतो. चाळीस वर्षांपूवीर् आलेल्या या चित्रपटातून अगदी वेगळा प्रेमाविष्कार दाखवण्याचा प्रयत्न गोल्डीने केला होता. त्याचं हे धाडस हिंदी चित्रपटांतला मैलाचा दगड ठरलं. वहिदा रेहमानचं नृत्यकौशल्य, सर्व कलाकारांचा उत्तम अभिनय आणि श्रवणीय गाणी यामुळे या प्रेमकथेने थेट काळजालाच हात घातला. अशाच आणखी काही संवेदनशील प्रेमकथा त्या काळात आल्या असत्या तर?
जॉगर्स पार्क : निवृत्तीनंतर एक न्यायाधीश (व्हिक्टर बॅनजीर्) फिट राहण्यासाठी मॉनिर्ंग वॉकला जाऊ लागतात. तिथे एका तरुणीशी त्यांची ओळख होते. ही ओळख पुढे वाढत जाऊन त्याचं रूपांतर प्रेमात होतं. तिने सहज केलेल्या सूचना त्यांच्यात बराच फरक करू लागतात. त्यातून या दोघांमध्ये आकर्षणाचा सूक्ष्म धागा निर्माण होतो. पण त्यांच्या कुटुंबियांना हे नातं मंजूर नसतं. क्लायमॅक्स वगळता दिग्दर्शक अनंत बालानीने हा चित्रपट चांगला हाताळला आहे.
सत्या : ही अंडरर्वल्डची कहाणी असून प्रेमकथा नाहीए, असं म्हणताय? तसं असेल तर एका प्रेमकथेच्या नजरेने या चित्रपटाकडे पाहा. गँगस्टर सत्या (चक्रवतीर्) आणि चाळीत राहणारी साधीसुधी मुलगी गीता (उमिर्ला मातोंडकर) यांची ही अंडरर्वल्डवरच्या पार्श्वभूमीवरची प्रेमकथाच तर आहे. या दृष्टीने चित्रपटाकडे पाहा. कदाचित तो रंगही दिसेल.
जिस्म : महेश भटला कधी काय आणि का सुचेल हे कोणी सांगेल का? इथं लेखन त्याचं आणि दिग्दर्शन मोहित सुरीचं होतं. मध्यमवयीन नवऱ्याच्या अपरोक्ष त्याची बायको त्याच्याच एका मित्राशी संबंध ठेवते. पण तिची हाव वाढतच जाते व त्यात तिच्या नवऱ्याचा अंत होतो. परंतु यात कथेपेक्षा सादरीकरणातच रंग अधिक भरले गेल्याने प्रेक्षकांचा बेरंग झाला.
सरळमागीर् प्रेमकथांपेक्षा अशा वेड्यावाकड्या वळणांनी जाणाऱ्या प्रेमकथांमध्येच अधिक दम असतो, हे आता तरी मान्य कराल ना? अनेक वर्षांपासून चालत आलेली परंपरा एखाद दोन वर्षांपूवीर् आलेल्या बोल्ड सिनेमांनी कायम ठेवली आहे. पण 'नि:शब्द' त्यात वेगळा ठरलाय, एवढं मात्र निश्चित!
प्रेमशास्त्र : दिग्दर्शक बी. आर. इशारा असं नाव वाचलं की सिनेमा सेन्सेशनल असणार, यात शंकाच नसते. खरंतर या नावाने काहीजण दचकायचे तर काहींच्या अपेक्षा पल्लवित व्हायच्या. या सिनेमात इफ्तेखारची तरुण पत्नी बिंदू देवआनंदकडे आकषिर्त होते. तो इफ्तेखारचा तरुण सेक्रेटरी असतो. त्याच्या तारुण्यावर बिंदू भाळते. खरंतर हा सिनेमा आला तेव्हा देवआनंद खरोखरच तरुण दिसायचा. त्यामुळे तो या भूमिकेसाठी फिट्ट होता. देवआनंदचं मात्र झीनत अमानवर प्रेम असतं. त्या काळाच्या तुलनेत ही थीम खूपच बोल्ड होती, परंतु ती जेव्हा पडद्यावर आली तेव्हा अगदीच पिचपिचीत ठरली.
एक बार फिर : दिग्दर्शक विनोद पांडे म्हटलं म्हणजे एकदम 'कडक' प्रेमकथा! अनैतिकतेला नैतिकतेचा मुलामा द्यावा तो अशा धाडसी दिग्दर्शकानेच. या चित्रपटातली प्रेमकथाही वेगळी आणि हटके होती. सुपरस्टार (सुरेश ओबेरॉय) सतत बिझी राहत असल्याने त्याची पत्नी (दीप्ती नवल) पुरती कंटाळलेली असते. अशावेळी ती एका चित्रकाराकडे (प्रदीप) आकषिर्त होेते. हे नातं नकळतच मर्यादा ओलांडतं. त्या संबंधाने ती विलक्षण सुखावते आणि नवऱ्याला सोडण्याचा निर्णय घेते. पंचवीस वर्षांपूवीर्चं हे कथानक तसं डेंजरसच होतं. नवीन विचारांचा चित्रपट म्हणून 'एक बार फिर'चं खूप कौतुक झालं होतं. रॉक्सीमधल्या मॅटिनीमध्ये त्याची चक्क ज्युबिली झाली होती.
परोमा : अपर्णा सेनचा अत्यंत बोल्ड सिनेमा. एका बंगाली एकत्र कुटुंबातली एक समजूतदार, सुस्वरूप स्त्री परोमा (राखी) आपल्या मुलाच्या मित्राच्या आग्रहास्तव फोटोसेशनसाठी तयार होते. त्यांच्या भेटीगाठी वाढतात. यातूनच त्यांच्यात मैत्री होऊन शरीरसंबंधांपर्यंत त्यांची मजल जाते. हे एकदा तिच्या कुटुंबियांना कळतं आणि ती कोसळते. वीस वर्षांपूवीर्चा प्रेक्षक ही थीम पचवण्याइतका मॅच्युअर्ड झाला नव्हता. (पण याचा अर्थ खऱ्या आयुष्यात असं घडत नाही, असं नाही) या चित्रपटाचं भारतात कौतुक झालं नसलं तरी आंतरराष्ट्रीय महोत्सवात त्याला चांगली लोकप्रियता मिळाली.
दुसरा आदमी : रमेश तलवार प्रेक्षकांना बोल्ड सिनेमाचा धक्का देण्याइतपत कधीच हिम्मतवान नव्हता. तरी त्याने हा प्रयत्न केला. एक विवाहिता (राखी) आपल्या ऑफिसातल्या तरुण सहकाऱ्याची सोबत टिकवून ठेऊ इच्छिते. त्याचा उत्स्फूर्त स्वभाव तिला खूप आवडतो. त्याच्या जवळ जाण्यासाठी ती सतत धडपडत राहते. थीम चांगली असूनही सिनेमात फारशी खुलली नाही. कल्पना कितीही चांगली असली तरी प्रत्यक्षात व्यावसायिक चित्रपट मूळ पदावर येतात. त्याबरहुकूम सिनेमात ऋषी कपूर नीतू सिंगच्या वाट्याला जातो.
लम्हे : यश चोप्रा दिग्दशिर्त या चित्रपटाची थीम खरंच बोल्ड होती. नुकताच वयात आलेला नायक वयाने त्याच्याहून मोठ्या असलेल्या मुलीच्या प्रेमात पडतो. तिला या प्रेमाची कल्पना नसते. ती मात्र तिच्या प्रियकराशीच लग्न करते. पण एका मुलीला जन्म दिल्यानंतर एका अपघातात या जोडप्याचा मृत्यु होतो. या मुलीला नायक वाढवतो. ती मोठी झाल्यानंतर थेट आपल्या आईसारखीच दिसते. ही मुलगी वडलांच्या वयाएवढ्या नायकाच्या प्रेमात पडते. चोप्रांनी किती हळूवारपणे हा गुंता सोडवला होता! कथा खरंच काळाच्या पुढची होती. पण प्रेक्षकांनी दगा दिला. याच चित्रपटाच्या स्पधेर्ला 'फूल और कांटे' मात्र यशस्वी ठरला.
गाइड : विजय आनंदचा हा अस्सल धाडसी चित्रपट. विवाहित रोझीला राजस्थान दाखवताना राजू नावाचा गाइड तिच्या प्रेमात पडतो. त्यांचं प्रेम जुळतं. पण या प्रेमाचा एक वेगळाच रंग प्रेक्षकांना दिसतो. चाळीस वर्षांपूवीर् आलेल्या या चित्रपटातून अगदी वेगळा प्रेमाविष्कार दाखवण्याचा प्रयत्न गोल्डीने केला होता. त्याचं हे धाडस हिंदी चित्रपटांतला मैलाचा दगड ठरलं. वहिदा रेहमानचं नृत्यकौशल्य, सर्व कलाकारांचा उत्तम अभिनय आणि श्रवणीय गाणी यामुळे या प्रेमकथेने थेट काळजालाच हात घातला. अशाच आणखी काही संवेदनशील प्रेमकथा त्या काळात आल्या असत्या तर?
जॉगर्स पार्क : निवृत्तीनंतर एक न्यायाधीश (व्हिक्टर बॅनजीर्) फिट राहण्यासाठी मॉनिर्ंग वॉकला जाऊ लागतात. तिथे एका तरुणीशी त्यांची ओळख होते. ही ओळख पुढे वाढत जाऊन त्याचं रूपांतर प्रेमात होतं. तिने सहज केलेल्या सूचना त्यांच्यात बराच फरक करू लागतात. त्यातून या दोघांमध्ये आकर्षणाचा सूक्ष्म धागा निर्माण होतो. पण त्यांच्या कुटुंबियांना हे नातं मंजूर नसतं. क्लायमॅक्स वगळता दिग्दर्शक अनंत बालानीने हा चित्रपट चांगला हाताळला आहे.
सत्या : ही अंडरर्वल्डची कहाणी असून प्रेमकथा नाहीए, असं म्हणताय? तसं असेल तर एका प्रेमकथेच्या नजरेने या चित्रपटाकडे पाहा. गँगस्टर सत्या (चक्रवतीर्) आणि चाळीत राहणारी साधीसुधी मुलगी गीता (उमिर्ला मातोंडकर) यांची ही अंडरर्वल्डवरच्या पार्श्वभूमीवरची प्रेमकथाच तर आहे. या दृष्टीने चित्रपटाकडे पाहा. कदाचित तो रंगही दिसेल.
जिस्म : महेश भटला कधी काय आणि का सुचेल हे कोणी सांगेल का? इथं लेखन त्याचं आणि दिग्दर्शन मोहित सुरीचं होतं. मध्यमवयीन नवऱ्याच्या अपरोक्ष त्याची बायको त्याच्याच एका मित्राशी संबंध ठेवते. पण तिची हाव वाढतच जाते व त्यात तिच्या नवऱ्याचा अंत होतो. परंतु यात कथेपेक्षा सादरीकरणातच रंग अधिक भरले गेल्याने प्रेक्षकांचा बेरंग झाला.
सरळमागीर् प्रेमकथांपेक्षा अशा वेड्यावाकड्या वळणांनी जाणाऱ्या प्रेमकथांमध्येच अधिक दम असतो, हे आता तरी मान्य कराल ना? अनेक वर्षांपासून चालत आलेली परंपरा एखाद दोन वर्षांपूवीर् आलेल्या बोल्ड सिनेमांनी कायम ठेवली आहे. पण 'नि:शब्द' त्यात वेगळा ठरलाय, एवढं मात्र निश्चित!
No comments:
Post a Comment