While makeing Diwali Faral फराळ बनवताना हे लक्षात ठेवा

फराळाच्या साहित्यात कमी फॅटचे दूध , साखरेसाठी सबस्टिट्यूट आणि इतर दुग्धजन्य पदार्थ वापरावेत . पण त्याचाही वापर जरा बेतानेच हवा . कारण हे पदार्थ लो फॅटचे असले , तरी नो फॅटचे नक्कीच नाहीत . यामुळे फक्त कोलेस्ट्रॉल , वजन वाढण्याचा धोका काहीसा कमी होतो .

फराळ बनवताना ऑलिव्ह ऑइल किंवा राइसब्रॅन ऑइलचा वापर करावा . नॉनस्टिक भांड्यांमध्ये फराळ केल्यास त्याला अधिक तेलाची गरज लागत नाही .

जरा वेगळ्या पद्धतीची रुचकर पण हेल्दी करंजी बनवता येऊ शकेल . त्याकरिता आवरणासाठी मैद्याऐवजी गव्हाचे पीठ आणि सारणासाठी खोबरं आणि गुळाचा वापर करा . ही करंजी बेक करावी . फराळ करताना मैद्याचा वापर कटाक्षाने टाळावा किंवा मैद्यासोबत गव्हाच्या पीठाचा वापर करावा .

शंकरपाळ्यांमध्ये मैद्यासोबत शक्यतो थोडासा रवा वापरावा . यामुळे शंकरपाळे खुसखुशीत तर होतातच , पण त्या शरीराला हानीकारक ठरत नाहीत . तसेच गोड्याऐवजी खारे शंकरपाळे जास्त चांगले .

बेसन , रव्याचे लाडू तयार करताना बेसन व रवा तुपात भाजण्याऐवजी नॉन स्टिक फ्राइंग पॅनमध्ये रोस्ट केल्यास तेवढेच चविष्ट लाडू तयार करता येतील .

मिठाई बनवताना खजूर बर्फी हा चांगला पदार्थ होऊ शकेल . तसंही खजूर साखरेलाही उत्तम पर्याय आहे . तांदळाचे पीठ , भाजणीचे पीठ चकलीसाठी वापरता येईल . कमी प्रमाणात खसखस व तेलाचा वापर करून अनारसे बनवता येऊ शकतात .

हे लक्षात ठेवा

तेलकट पदार्थामुळे कोलेस्टेरॉल वाढण्याची भीती असते . त्यामुळे शरीरातील रक्तवाहिन्यांवर परिणाम होण्याची भीती असते . त्यासाठी करंजी , लाडू , चिवडा आदी तेलात तळलेले पदार्थ खाताना काळजी घ्यावी .

मधुमेहाचा त्रास असणाऱ्या रुग्णांनी लाडू , गुलाबजाम , करंजी , शंकरपाळी , मिठाई आदी गोड पदार्थ खाण्यावर मर्यादा ठेवण्याची गरज आहे . अन्यथा या गोड पदार्थाने शरीरातील साखरेचे प्रमाण वाढण्याची शक्यता असते .

दिवाळीसाठी जास्त दिवसांपूर्वी केलेले पदार्थ खाणे टाळावे . एखाद्या पदार्थाला वास येत असेल तर ते अजिबात खाऊ नये . अन्यथा त्यापासून गॅस्ट्रोसारखा आजार होऊ शकतो .

अनेक ठिकाणी फराळाला गेल्यावर शक्यतो पाणी उकळलेलेच प्यावे . पाण्यापासूनही आजार होण्याची भीती असल्याने त्याची काळजी घेण्याची गरज आहे .

फराळ खाताना ...

पोट बिघडू नये किंवा कोलेस्ट्रॉल , फॅट्स रोखण्यासाठी फराळ किंवा मिठाई खाताना थोडंसं तारतम्य बाळगायला हवे . म्हणजे खाण्यामध्ये योग्य अंतर राखायला हवं . नाहीतर एकाच वेळी भरपूर गोड किंवा तेलकट पदार्थ सेवन केल्यास पोटाच्या तक्रारी उद ‍ ्भवू शकतात . फराळ बनवतानाही तो अधिकाधिक हायजिनीक बनवण्याचा प्रयत्न करायला हवा . त्यामध्ये अधिक प्रमाणात तूप किंवा तेल वापरणं टाळायला हवं असं तज्ज्ञ सांगतात .

फराळाच्या आधी भरपूर पाणी प्यावं . एक ग्लास पाणी प्यायल्यास अर्ध पोट भरून जातं . त्यामुळे अधिक फराळ खाल्ला जात नाही . फराळासोबत फळं किंवा ड्रायफ्रुट्स खावीत .

केवळ फराळाच्या बाबतीत नव्हे , तर इतर वेळीही सावकाश खाण्याची सवय लावून घ्यावी . जेवण संपवण्यासाठी २० मिनिटं द्या . तुमचं पोट भरलंय , असा सिग्नल मेंदूपर्यंत येण्यासाठी तेवढा वेळ लागतो .

जेव्हा भूक लागण्यास सुरुवात होते , तेव्हा खाण्याचा प्रयत्न करा . खाताना नेहमी रिलॅक्स राहा . मुख्य म्हणजे दिवाळीत ब्रेकफास्ट टाळू नका .

सावधान

फराळ खाल्ल्यानंतर अनेकांना घशात खवखव होते .

पोटात जळजळ होत असल्याने अस्वस्थ वाटू लागते .

मळमळ होत असल्याचा त्रास होतो .

हृदयविकार असणाऱ्यांनी तेलकट पदार्थ टाळावेत .

...............................
दिवाळीच्या पार्श्वभूमीवर एफडीएने खाद्यपदार्थांची तपासणी करणे आवश्यक आहे . प्रत्यक्षात ही मोहीम राबवून संबंधित पदार्थांचे नमुने घेतले गेले तरी या नमुन्यांचे अहवाल मिळतात तेव्हा सर्वच पदार्थांची विक्री झालेली असते आणि दिवाळीही निघून गेलेली असते . त्यामुळे नमुने तपासणी हा केवळ दिखावा आहे . तरी मेवा , खवा यांची विक्रीच्या ठिकाणीच तपासणी शक्य आहे . तेही करण्याची मानसिकता एफडीएची नसेल तर त्यांना कोर्टात खेचण्यास आम्ही मागे पुढे पाहणार नाही . यंदा काही दुर्घटना घडल्यास त्याची सर्वस्वी जबाबदारी एफडीएचीच राहील . - दिलीप फडके , अखिल भारतीय ग्राहक पंचायत

एकाच तेलात अनेक पदार्थ तळले जातात . हे पदार्थ खाण्याचे टाळावे . मधुमेह व्यक्तींनी गोड पदार्थ तारतम्य बाळगून खाण्यास हरकत नाही . मैद्याचे पदार्थ खाण्याचे टाळावे . बाहेरची मिठाई शक्यतो टाळावी कारण त्यात कृत्रिम रंगांचा वापर केलेला असतो . भेसळीमुळे आरोग्याचे विकार होण्याची शक्यता असते . घरी बनवलेले साजूक तुपातले फराळाचे पदार्थ आरोग्यास हितकारक असल्याने दिवाळीत त्याचाच आस्वाद घ्यावा .